του Αλέκου Μιχαηλίδη
Οι γέροι χωριστά, οι νέοι άλλο πράγμα,
όποιος τους θέλει αντάμα πληρώνει ακριβά.
Ομολογούμε ότι προκάλεσε και σ’ εμάς ένα εύλογο ενδιαφέρον το άκουσμα της είδησης ότι νέοι άνθρωποι (;) ίδρυσαν την Ομάδα Κύπρος (ΟΚ), η οποία στηρίζει τις συνομιλίες για επίτευξη λύσης στο Κυπριακό, τώρα που «οι ελπίδες πως μπορεί επιτέλους να υπάρξει μια συμφωνημένη λύση που θα επανενώνει τον τόπο μας στο πλαίσιο μιας Ομόσπονδης Κυπριακής Δημοκρατίας έχουν αναπτερωθεί», όπως γράφουν στην ιδρυτική τους διακήρυξη οι 42 που δημιούργησαν τη νέα ομάδα. Τι έχει όμως να πει αυτή η τόσο προβαλλόμενη Ομάδα Κύπρος, που εμφανίζεται ως κάτι νέο στην πολλάκις κατακρεουργημένη κυπριακή κοινωνία;
Νέο αίμα;
Η αλήθεια είναι ότι είμαστε από αυτούς που θεωρούμε επιτακτική ανάγκη την ενασχόληση της νεολαίας με όλα τα ζητήματα της κοινωνίας και του τόπου. Άλλωστε, η νεολαία θα ζήσει αύριο και θα χτίσει ξανά την Κύπρο.
Λυπούμαστε όμως πολύ, γιατί είναι σχήμα οξύμωρο να προβάλλεται από την Ομάδα Κύπρος το «νέοι άνθρωποι», τη στιγμή που μέσα στα ιδρυτικά μέλη υπάρχουν πιο ηλικιωμένοι, γνωστοί και μη εξαιρετέοι, μέλη κομμάτων, πρώην υποψήφιοι, πρώην προέδροι κομματικών φοιτητικών παρατάξεων και άλλοι Ελληνοκύπριοι. Πέραν του ότι, κατά την ταπεινή μας άποψη, δεν έχουν να προτάξουν τίποτα νέο για τη λύση του Κυπριακού, παρά τις τελειωμένες συμφωνίες του ’77-’79. Μ’ αυτό θα ασχοληθούμε παρακάτω.
Επειδή κατήντησε λίγο κλισέ, δεν χρειάζεται όλες οι ομάδες που δημιουργούνται να οικειοποιούνται τόσο εύκολα τη νεολαία, γιατί αυτό είναι εξαιρετικά επικίνδυνο, ειδικά όταν δεν μπορεί να υποστηριχθεί. Νέοι άνθρωποι, νέες ιδέες, νέος κόσμος είναι έννοιες που δεν φαίνονται στην Ομάδα Κύπρος, που φιλοδοξεί να επηρεάσει τους Ελληνοκύπριους.
Νέος λόγος;
Ας συζητήσουμε για αυτό. «Το μοντέλο της Ομοσπονδίας είναι ο μόνος κοινός τρόπος για να υπάρξει συμφωνία». Ποιος είναι ο νέος λόγος στη μόνη πρόταση της ιδρυτικής διακήρυξης που μιλά για κάτι χειροπιαστό; Δεν κατανοούμε.
Επί τούτου, παρακολουθήσαμε την παρουσία τριών ιδρυτικών μελών της Ομάδας στην εκπομπή της Ελίτας Μιχαηλίδου Μαζί στο ΡΙΚ και δεν είδαμε καμιά διαφορά από τα λεγόμενα παλιών προσπαθειών, ηλικιωμένων ανθρώπων, «περσινών» πολιτικών ομάδων. Αν και ο Κρίτων Διονυσίου δηλώνει ρητώς ότι «αυτή η ομάδα έχει ως σκοπό να απεμπλακεί από τις λογικές του παρελθόντος, από τον ξύλινο λόγο και επιτέλους να εκφράσει έναν νέο λόγο και ένα νέο όραμα», στην ερώτηση της δημοσιογράφου «Ποιος είναι ο νέος λόγος;» απαντά: «Μια νέα ομοσπονδιακή επανενωμένη Κύπρος». Μας συγχωρείτε που δεν μπορούμε να αντιληφθούμε τον νέο λόγο στην παραπάνω πρόταση, εκτός κι αν θεωρείται «νέο» κάτι τόσο παλιό (βλ. Συμφωνίες Μακαρίου-Ντενκτάς, Κυπριανού-Ντενκτάς, 1977-1979).
Επίσης, πώς είναι δυνατόν να προβάλλεται ως «νέος λόγος» μια ιδρυτική διακήρυξη που αντικαθιστά τις λέξεις «κατοχή» και «εισβολή» με λέξεις όπως «διαίρεση», «τραγικά γεγονότα» και «βεβαρημένο ιστορικό», κάτι που κάνουν εδώ και πολλά χρόνια προέδροι κομμάτων, στελέχη, διάφοροι υποστηρικτές της διά-λυσης, της οριστικής διχοτόμησης της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας δηλαδή; Άγνωσται αι βουλαί των ανθρώπων.
Φόβοι, ανησυχίες για το παρελθόν, ενθουσιασμός για το παρόν;
Η Ομάδα Κύπρος, αν και θέλει να αναδειχθεί ως κάτι νέο, προβαίνει σε πολλά σφάλματα. Ακόμα και «νέες προσπάθειες», που ήρθαν σε ρήξη με το παρελθόν, δεν αγνόησαν ποτέ την αλήθεια. Λυπούμαστε ειλικρινά, αλλά η ΟΚ την αγνοεί επιδεικτικά. Στην ιδρυτική διακήρυξη, όπως είπαμε και πιο πάνω, οι συντάκτες αγνοούν και προσπερνούν το τι συνέβη σε αυτόν τον τόπο. Δεν γράφουν ούτε λέξη για την τουρκική εισβολή, ούτε λέξη για την κατοχή, ούτε λέξη για τους πρόσφυγες, για τους εκτοπισμένους, για τους έποικους, για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Σε τι ωφελεί η εποικοδομητική τους ασάφεια, αλήθεια;
Αυτό μπορεί κάποιος να το παρατηρήσει και στην αρθρογραφία των μελών της ΟΚ. Ενώ δεν έχουμε κανένα πρόβλημα με τον συναισθηματικό λόγο (αυτό μπορεί κάποιος να το παρατηρήσει και στα δικά μας κείμενα), οι συγγραφείς δείχνουν να μην πατούν καλά στο έδαφος και αυτό δεν είναι ποιόν επιστημόνων, καθηγητών, μορφωμένων ανθρώπων όπως αυτών που στελεχώνουν την Ομάδα.
Τι εννοούμε; Μια Ομάδα που θέλει να βοηθήσει στις συνομιλίες του Κυπριακού (αν θέλει δηλαδή μια βιώσιμη λύση) δεν παράγει κείμενα λατρείας για τον κατοχικό ηγέτη, δεν προωθεί άρθρα χωρίς ίχνος πολιτικής ή κοινωνικής σκέψης, δεν παρουσιάζεται με γραπτά που πρώτιστο μέλημά τους είναι να κατηγορήσουν «αυτούς που τους εμποδίζουν να ελπίζουν» ή αυτούς που εκπροσωπούν «την Κύπρο της μιζέριας και των μόνιμων “ανησυχιών” μπροστά σε κάθε απόπειρα για λύση», όπως γράφει και ο Λεόντιος Φιλοθέου, ένα άλλο ιδρυτικό μέλος της ΟΚ. Λες και δεν είναι λογικό να ανησυχεί ο κόσμος για οποιανδήποτε απόπειρα για λύση, στην Κύπρο, η οποία κατακτήθηκε από την Τουρκία πριν 41 (όχι 1541) χρόνια. Λες και δεν είναι λογικοί οι φόβοι των προσφύγων ή όσων (δικαιογημένα) θεωρούν ότι η βάση στην οποία γίνονται οι συνομιλίες οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στη νομιμοποίηση των τετελεσμένων της εισβολής και στην οριστική διχοτόμηση του νησιού.
Ούτε κατοχή ούτε διχοτόμηση
Επειδή θα κατηγορηθούμε ότι δεν έχουμε αντιπρόταση όταν μιλάμε εναντίον της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ή σκέτο διχοτόμηση, αν θέλετε), καλούμε όποιον θέλει να αναγνώσει ξανά τα κείμενά μας. Αν πρόκειται φυσικά για τα μέλη της Ομάδας Κύπρος, θα επιθυμούσαμε να ακούσουμε τη δική τους πρόταση, πέραν της συνθηματολογίας που ακούμε και από όλους τους πολιτικούς ηγέτες. Ποιος εγγυάται τη φυσική επιβίωση του κυπριακού λαού σε μια Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία; Πώς θα λειτουργήσουν ΕΝΙΑΙΑ δύο συνιστώντα κρατίδια; Πώς θα εφαρμοστούν ΠΛΗΡΩΣ τα ανθρώπινα δικαιώματα, που ποτέ δεν εφαρμόστηκαν σε τούτο το νησί; Θα γίνουμε η γενιά που θα καταστήσει την Τουρκία κυρίαρχη στον βορρά και συγκυρίαρχη στον νότο;
Ούτε κατοχή ούτε διχοτόμηση. Αν αυτό μπορεί να γίνει αντιληπτό από την Ομάδα Κύπρος, τότε ούτε εμείς έχουμε οποιοδήποτε πρόβλημα να μιλήσουμε μαζί τους. Αν συνεχίσουν όμως να προβάλλονται ως νέοι άνθρωποι, ενώ μοιάζουν σαν ηλικιωμένοι κομματικοί υπάλληλοι, τότε το πρόβλημα της κυπριακής κοινωνίας είναι μεγαλύτερο από όσο κανείς φαντάζεται. Αν συνεχίσουν να αγνοούν επιδεικτικά την αλήθεια, το παρόν, το παρελθόν και το μέλλον του τόπου, τότε δεν έχουν να προσφέρουν απολύτως ΤΙΠΟΤΑ για τη λύση του Κυπριακού.
Η ιδρυτική διακήρυξη της ΟΚ τελειώνει ως εξής: «Τα αρχικά Ο και Κ δημιουργούν το γνωστό σε όλους μας ΟΚ. Μια έννοια που αναδεικνύει τη θετικότητά μας στην επιχειρούμενη προσπάθεια για λύση. Λέμε τους ηγέτες “ΟΚ, προχωρήστε! Είμαστε εδώ, στηρίζουμε, ενισχύουμε και ταυτόχρονα ελέγχουμε!”».
Με απόλυτο σεβασμό, είμαστε υπόχρεοι, ειδικά οι νέοι, να προσγειωθούμε, να εκφράσουμε επιτέλους έναν νέο λόγο, γιατί, ευτυχώς ή δυστυχώς, η Κύπρος δεν είναι το μικρό σπίτι στο λιβάδι, από όποιαν οπτική κι αν το αναλύσουμε. Το Κυπριακό δεν θα λυθεί ούτε με ασάφειες ούτε με αποδομήσεις ούτε με χαμόγελα στη νεκρή ζώνη ούτε βέβαια γυρνώντας την πλάτη στο ίδιο το πρόβλημα, την τουρκική κατοχή του 37% των εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αν η Ομάδα Κύπρος επιθυμεί πραγματικά να βοηθήσει, ούτως ώστε να λυθεί το Κυπριακό και «να εισέλθει ο τόπος σε μια νέα εποχή μακρόχρονης ειρήνης και να μετατραπεί σε πρότυπο δημοκρατίας», θα πρέπει να πει τα πράγματα με τ’ όνομά τους κι όχι να ρίχνει αλάτι στις ανοιχτές πληγές των Κερυνειωτών, των Μορφιτών, των Καρπασιτών, των Αμμοχωστιανών, γιατί «η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα». Εδώ είναι Βαλκάνια, δεν είναι παίξε γέλασε…
