Του Νεόφυτου Καρκώτη
«Τη στιγμή που οι λαοί της Μέσης Ανατολής εξουδετερώνουν τις ιμπεριαλιστικές επιβουλές, τη στιγμή που το τουρκικό κράτος περνά τη μεγαλύτερη κρίση της 70χρονης νεώτερης ιστορίας του, κρύβοντας την πίσω από κενά συνθήματα για «ηγέτιδα δύναμη» από τα Βαλκάνια μέχρι την Κεντρική Ασία, οι πολιτικοί ηγέτες στην Ελλάδα και Κύπρο βλέπουν με δέος το «μεγαλείο του γίγαντα με τα πήλινα πόδια και κλείνουν τα μάτια και τ’ αυτιά στις εξελίξεις στο τουρκοκρατούμενο Κουρδιστάν». Εθελοτυφλούν και στρέφουν τις πλάτες στη μεγάλη επανάσταση του Κουρδιστάν, παριστάνουν τους παντογνώστες και αρέσκονται στο να ορίζουν και χρονοδιαγράμματα για το επικείμενο ξεπούλημα».[1]
Θεόφιλος Γεωργιάδης
Ο αείμνηστος, ακούραστος αγωνιστής της Κυπριακής Ελευθερίας, ο άοκνος υποστηρικτής των δικαιωμάτων του Κουρδικού λαού, ο πατριώτης-διεθνιστής Θεόφιλος Γεωργιάδης γράφει για το τότε, λες και γράφει για το σήμερα. Πέρα από τις εμφανείς ομοιότητες εν σχέση με την πορεία του Κυπριακού και την αναζωογόνηση του Κουρδικού ζητήματος, εξίσου σημαντική είναι η ομοιότητα αναφορικά με την πολυδιάστατη κρίση που βιώνει το τουρκικό κράτος. Κρίση που κλονίζει την οικονομική βάση της Τουρκίας αλλά προεκτείνεται σε κοινωνικό, πολιτικό, και πολιτισμικό επίπεδο.
Σε συνάρτηση με τα πιο πάνω πρέπει να σημειωθεί και η έκδηλη αστάθεια που περιβάλλει το ευρύτερο γεωπολιτικό πλαίσιο της περιοχής (π.χ. ο πόλεμος στη Συρία, τα μεταναστευτικά/προσφυγικά κύματα, η ασύμμετρη απειλή του ISIS κ.α.) αλλά και η εντατικοποίηση της σύγκρουσης μεταξύ του τουρκικού κράτους και του εθνικοαπελευθερωτικού κουρδικού κινήματος. Συναφώς, βλέποντας μια προς μια τις ηγεμονικές επιδιώξεις τους τα τελευταία χρόνια να ματαιώνονται (η αποφασιστική εμπλοκή της Ρωσίας στο Συριακό ανέτρεψε άρδην τους όποιους τουρκικούς σχεδιασμούς για άμεση ανατροπή του Άσσαντ), οι Ερντογάν – Νταβούτογλου, έχουν τώρα επιπρόσθετα να αντιμετωπίσουν και την εσωτερική ανασφάλεια που επικρατεί στην Τουρκία αφού το Ισλαμικό Κράτος κατάφερε να πραγματοποιήσει τρείς βομβιστικές επιθέσεις το τελευταίο χρονικό διάστημα (Ντιγιάρμπακιρ, Σουρούτς και Άγκυρα). Η τελευταία επίθεση στην Άγκυρα κατά Κούρδων αγωνιστών και Τούρκων αριστερών συμπυκνώνει την πεμπτουσία της πολύπλευρης αστάθειας που διέρχεται το τουρκικό κράτος, και η οποία αντανακλάται τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο εξωτερικό της.
Πολιτικός τομέας και Κουρδικό
Μετά τη βομβιστική επίθεση στην Άγκυρα από καμικάζι υποστηρικτές του ISIS,[2] το πολιτικό-κοινωνικό ρεύμα που εναντιώνεται στο AKP και τον Ερντογάν ενδυναμώθηκε και κατονόμασε τον τελευταίο ως υπεύθυνο για τις δολοφονικές εκρήξεις, διαμορφώνοντας ένα ετερόκλητο λαϊκό κίνημα που αποτελείται από Κούρδους, Αλεβίτες, Τούρκους αριστερούς, νεολαιίστικες και φεμινιστικές κινήσεις, αλλά και ευρύτερα προοδευτικά-δημοκρατικά στοιχεία. Οι νέες εκλογές που θα πραγματοποιηθούν τη 1η Νοεμβρίου, λόγω του ότι δεν σχηματίστηκε κυβέρνηση στις προηγούμενες, διενεργούνται εν μέσω ενός πολιτικού νέφους πόλωσης και αβεβαιότητας, ενώ ο Ερντογάν κλιμακώνει μέρα με τη μέρα τη ρητορική του κατά του PKK και του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα των Κούρδων. Είναι προφανές πως η διαδικασία ειρηνικής διευθέτησης του κουρδικού ζητήματος που είχε δρομολογηθεί τα προηγούμενα χρόνια, έχει πλέον περάσει ανεπιστρεπτί στο παρελθόν, ενώ όλα δείχνουν πως το κουρδικό αντάρτικο παρουσιάζεται αναβαθμισμένο σε επίπεδο δικτύωσης, οργάνωσης και εξοπλισμού. Η εκκολαπτόμενη εξέγερση στη νοτιοανατολική Τουρκία που γενικεύεται μέσα από καθημερινές -μικρής και μεγάλης κλίμακας- συγκρούσεις μεταξύ Κούρδων ανταρτών και τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας,[3] δύναται ανά πάσα στιγμή να εκραγεί λαμβάνοντας ανεξέλεγκτες διαστάσεις που με τη σειρά τους μπορούν να τελεσφορήσουν υπέρ του κουρδικού στοιχείου.
Αναλύοντας διαλεκτικά τις αντιφάσεις που επικρατούν στο εσωτερικό της Τουρκίας, παρατηρούμε την όλο και περαιτέρω όξυνση των αντιθέσεων ανάμεσα στο τουρκικό κράτος και τους Κούρδους με την αυξημένη εμπλοκή του ένοπλου παράγοντα και από τις δύο πλευρές. Αν αυτή η σύγκρουση αντίρροπων δυνάμεων και δυναμικών ενταθεί με επίταση, τότε αλματωδώς θα μεταφέρει την κατάσταση πραγμάτων σε ένα ανώτερο επίπεδο, που δεν είναι άλλο από τη ντε φάκτο αποκοπή ενός τεράστιου τμήματος της Τουρκίας στη νοτιοανατολική περιοχή, το οποίο θα τεθεί υπό τον έλεγχο των Κούρδων ανταρτών. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός πως στις τελευταίες εκλογές που διεξήχθησαν -μέσα σε κλίμα κρατικής τρομοκρατίας- το φιλο-κουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP) κατήλθε πρώτο σε ψήφους σε όλες ανεξαιρέτως τις νοτιοανατολικές επαρχίες του τουρκικού κράτους,[4] κάτι που αδιαφιλονίκητα φανερώνει την ανανεωμένη, συσπειρωμένη δυναμική εντός της κουρδικής κοινωνίας για εθνική και κοινωνική απελευθέρωση.
Ενδεχομένως ορισμένοι να θεωρήσουν πως οι δυτικοί σύμμαχοι της Τουρκίας, και δη οι Η.Π.Α., δεν πρόκειται να αφήσουν να εξελιχθούν τα πράγματα στο σημείο όπου η προοπτική δημιουργίας ντε φάκτο κουρδικού κράτους θα είναι άμεση. Παρόλα αυτά όμως, εδώ πρέπει να ληφθούν υπόψη τα παρακάτω.
Πρώτον, η δημιουργία ενός κουρδικού κράτους που θα συμπεριλαμβάνει τμήματα του τουρκικού και συριακού Κουρδιστάν, δεν αποτελεί απαραίτητα αρνητική εξέλιξη –μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα- για τις Η.Π.Α. ή για τη Ρωσία. Αντιθέτως, σε μια περιοχή η οποία χαρακτηρίζεται από αστάθεια, ασύμμετρες απειλές, ετοιμόρροπες κυβερνήσεις και πυκνότερες ένοπλες εστίες, η δημιουργία ενός κουρδικού κράτους, είτε αυτόνομου είτε ημιαυτόνομου, μπορεί να αποτελέσει διεξοδική απάντηση για πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζει η διεθνής κοινότητα στη Μέση Ανατολή, και όχι μόνο. Η αμφιλεγόμενη θέση που τηρεί το τουρκικό κράτος σε μια σειρά από ζητήματα τα τελευταία χρόνια, ο ύποπτος ρόλος που διαδραματίζει σχετικά με το Ισλαμικό Κράτος, αλλά και η επιμέρους υποβάθμιση του περιφερειακού ρόλου της Τουρκίας λόγω της πρόσφατης συμφωνίας Ιράν – Η.Π.Α. για το πυρηνικό πρόγραμμα του πρώτου[5], απελευθερώνουν τεράστιες δυναμικές για το κουρδικό κίνημα.
Σε αυτά πρέπει να προστεθεί και η ηρωική στάση –με σημαντική παροχή βοήθειας από τρίτες χώρες- που κράτησαν οι κουρδικές δυνάμεις λαϊκής πολιτοφυλακής στο συριακό Κουρδιστάν (περιοχή Ροτζάβας) απέναντι στο Ισλαμικό Κράτος. Μια στάση η οποία εκτός του ότι κέρδισε τη συμπάθεια της διεθνούς κοινής γνώμης, ανέδειξε για ακόμα μια φορά τη νευραλγική σημασία που έχει για τα δυτικά αλλά και ρωσικά συμφέροντα η δημιουργία ενός κουρδικού κράτους που θα λειτουργεί ως σταθεροποιητικός παράγοντας σε μια περιοχή που συνεχώς υπόκειται σε αποσταθεροποιητικές μεταβολές (πολλές φορές απρόβλεπτες, αστάθμητες και αμετάτρεπτες).
Βέβαια, καθίσταται πρόδηλο, ότι ακόμα και στην περίπτωση που οι Η.Π.Α. – Ρωσία ευνοήσουν τη διαμόρφωση κρατικής αυτοτέλειας υπέρ των Κούρδων, η ίδια η Τουρκία δεν πρόκειται πότε να αποδεχθεί ειρηνικά κάτι τέτοιο. Το πολιτικό-στρατιωτικό σύμπλεγμα του τουρκικού κράτους, είτε με κεμαλική ηγεσία είτε με ισλαμοσυντηρητική ηγεσία, θα επιδιώξει την αποτροπή (με κάθε μέσο) αυτής της δυνατότητας. Συνεπώς, εδώ είναι που πρέπει να αναδειχθεί το δεύτερο αξιοσημείωτο στοιχείο. Αν η Τουρκία επιχειρήσει να αναχαιτίσει μια γενικευμένη κουρδική εξέγερση –ακόμη και αν λάβει στρατιωτική ή άλλη υποστήριξη από το δυτικό παράγοντα (π.χ. ΝΑΤΟ)- τα δεδομένα που υφίστανται αυτή τη στιγμή εντός και εκτός Τουρκίας επενεργούν ως μεταβλητές παράμετροι στο ισοζύγιο ισχύος υπέρ του κουρδικού αγώνα. Υπενθυμίζουμε ότι η ιστορία έχει να επιδείξει αρκετά παραδείγματα που ενισχύουν αυτή την προσέγγιση, για παράδειγμα, την ισλαμική επανάσταση του Ιράν όπου ο Σάχης της Περσίας είχε πολύ περισσότερη υποστήριξη των Η.Π.Α., ισχυρότερο στρατό από αυτό της Τουρκίας και μεγαλύτερη αμερικανική στρατιωτική παρουσία, κι όμως η γενικευμένη επανάσταση σαν χείμαρρος παρέσυρε τα πάντα χωρίς κανένας να βρίσκεται σε θέση να αντιδράσει.[6]
Οικονομία
Ενώ οι εξελίξεις σε εσωτερικό πολιτικό επίπεδο, συριακό και κουρδικό κινούνται ραγδαία, το τουρκικό κράτος βρίσκεται προ των πυλών και ενώπιον μιας από τις μεγαλύτερες οικονομικές κρίσεις των τελευταίων δεκαετιών.[7] Ο υποβόσκων κλυδωνισμός στον οποίο ανέξοδα εγκλωβίστηκαν ο τραπεζικός και ο ιδιωτικός τομέας απειλεί ως βραδυφλεγής βόμβα τα θεμέλια της τουρκικής οικονομίας. Τα πρόσφατα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν από την Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας αποκαλύπτουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες και οι ιδιωτικές εταιρείες, ως προς την εκπλήρωση βραχυπρόθεσμων δανειοδοτικών υποχρεώσεων.[8] Κάτι το οποίο συνιστά τεράστιο πρόβλημα τόσο για τις ίδιες τις τράπεζες αφού δεν μπορεί να λάβουν πίσω τα χρήματα που δάνεισαν και επομένως να αντλήσουν ρευστότητα, όσο και για τις ίδιες τις εταιρείες αφού καθίστανται υπερχρεωμένες, αφερέγγυες και ανίκανες να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, εκτός των διάφορων ιδιωτικών εταιρειών, και οι ίδιες οι τράπεζες της Τουρκίας είναι βαρυφορτωμένες με βραχυπρόθεσμα χρέη τα οποία πρέπει να αποπληρώσουν προς τρίτους. Οι σχετικοί αριθμοί δείχνουν ότι μέχρι το τέλος του Ιουλίου, οι τράπεζες είχαν βραχυπρόθεσμα χρέη που ανέρχονταν στα $90.7 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ άλλες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα είχαν βραχυπρόθεσμα χρέη προς ξένους της τάξης των $30.7 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Συνυπολογίζοντας τα χρέη των δημόσιων τραπεζών και άλλων δημόσιων οργανισμών, το συνολικό ποσό που πρέπει να αποπληρωθεί μέσα σε διάστημα ενός χρόνου ή και λιγότερο, ανέρχεται στα $170.8 δισεκατομμύρια δολάρια.[9]
Ένας από τους κυριότερους λόγους που εντείνει την αδυναμία αποπληρωμής αυτών των χρεών, είναι η συνεχής αύξηση της ξένης συναλλαγματικής αξίας και δη του αμερικάνικου δολαρίου, το οποίο αυξήθηκε κατά 30% από την αρχή του χρόνου, αλλά και του ευρώ. Λαμβάνοντας δε, υπόψη, ότι βάσει των στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας το 53.8% αυτών των χρεών είναι σε αμερικάνικα δολάρια και το 29.9% σε ευρώ, καθίσταται πασίδηλα προφανές γιατί τα χρέη του τραπεζικού και ιδιωτικού τομέα βρίσκονται σε γεωμετρικά ανοδική πορεία.
Τα πιο πάνω βρίσκουν αντανάκλαση στις εκθέσεις των οίκων αξιολόγησης, οι οποίοι αναντίλεκτα έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό την εισροή ξένων επενδύσεων, χρηματοδότησης και δανεισμού. Ο οίκος Standard & Poor’s χαρακτήρισε το προφίλ της Τουρκίας αρνητικό,[10] ενώ παρομοίως ο Fitch στην τελευταία του προειδοποίηση ανέφερε πως οι πιστώσεις και τα δάνεια που έδωσαν οι τράπεζες ξεπέρασαν τις καταθέσεις. Προσέτι, ο οίκος Moody’s υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα 15 συνολικά τουρκικών τραπεζών.[11]
Οι άνω προειδοποιήσεις που ενίσχυσαν τους φόβους για την πορεία της τουρκικής οικονομίας, έγιναν ακόμα σοβαρότερες όταν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην τελευταία παγκόσμια έκθεση του ανακοίνωσε ότι η Τουρκία βρίσκεται στη 2η θέση, μετά τη Κίνα, αναφορικά με τους κινδύνους που ελλοχεύουν από τα αυξανόμενα εταιρικά χρέη.[12] Το ΔΝΤ τόνισε ότι κατά την τελευταία δεκαετία, οι Κινέζικες ιδιωτικές εταιρείες σημείωσαν αύξηση κατά 26% στα χρέη, με τις Τουρκικές ιδιωτικές εταιρείες να ακολουθούν σε ποσοστό 23%.[13]
Όλα τα πιο πάνω, καθιστούν την τουρκική οικονομία σε μεγάλο βαθμό ευάλωτη, ενώ ο ξένος δανεισμός, είτε μέσω διακρατικών συμφωνιών είτε μέσω ενός χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, φαίνεται να αποτελεί τη μόνη εφικτή διέξοδο. Βέβαια, τα συνεχή αρνητικά στοιχεία που εμφανίζονται δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο την εικόνα της χώρας θέτοντας εμπόδια τόσο ως προς την άντληση πόρων όσο και ως προς την προοπτική ξένης δανειοδότησης. Για παράδειγμα, παρόλο που τα συμβόλαια για την κατασκευή της τρίτης γέφυρας στα στενά του Βοσπόρου έχουν υπογραφεί από το 2013 και η κατασκευή έχει ήδη αρχίσει, η απαιτούμενη ξένη χρηματοδότηση δεν έχει ανευρεθεί. Οι ξένες τράπεζες στις οποίες η κυβέρνηση αποτάθηκε, αφού κατηγοριοποιήσαν την Τουρκία ως χώρα με ρίσκο, έχουν ως απαίτηση υψηλά επιτόκια, εξασφαλίσεις και εγγυήσεις.[14]
Ελληνοτουρκικά και Κυπριακό
Υπό το φως των πιο πάνω, αντί οι ηγεσίες σε Ελλάδα και Κύπρο να βρίσκονται σε συνεχή εγρήγορση και αδιάλειπτη συνεννόηση επιδιώκοντας την εκμετάλλευση των διάφορων παραγόντων για ανατροπή του ισοζυγίου ισχύος υπέρ της δικής μας πλευράς, επιχειρούν να κλείσουν το Κυπριακό με τουρκικούς όρους. Η ακροθιγής προσέγγιση επί των ‘εθνικών θεμάτων’ και η αδυναμία της ελληνικής πλευράς να αντιληφθεί ότι η ουσία των ελληνοτουρκικών σχέσεων, είναι η διαρκής επιθετικότητα (με την πολιτικό-ιστορική σημασία του όρου) της τουρκικής αστικής τάξης σε Αιγαίο, Θράκη και Κύπρο που εκδηλώνεται μέσω του μιλιταριστικού επεκτατισμού, των ηγεμονικών τάσεων και των φασιστικών μεθοδεύσεων, θέτουν τον Ελληνισμό στο σύνολο του σε κίνδυνο. Οι σοβινιστικές επιδιώξεις της άρχουσας ελίτ της Τουρκίας, πίσω από τις οποίες βρίσκεται ο δυτικός ιμπεριαλισμός ή τουλάχιστον τις συνεπικουρεί, ενισχύονται από την απροθυμία των ηγεσιών σε Ελλάδα και Κύπρο στο να τις αντιμετωπίσουν αποφασιστικά και αποτελεσματικά.
Μετά την αποτυχία τροχιοδρόμησης των στόχων της σε Μέση Ανατολή (ανατροπή της «μουσουλμανικής αδελφότητας» στην Αίγυπτο, ανάφλεξη του Κουρδικού, και παρέμβαση του Ρωσικού παράγοντα στη Συρία) αλλά και Κεντρική Ασία (αντιμετώπιση της κινητοποίησης των Ουιγούρων μουσουλμάνων από την Κίνα), η Τουρκία επιχειρεί να μεταφέρει ολιστικά το κέντρο βάρους της ηγεμονικής περιφερειακής πολιτικής της στο Αιγαίο, την Κύπρο και τα Βαλκάνια. Θεωρεί ότι και τα τρία αυτά πεδία αποτελούν ζωτικό χώρο ο οποίος μπορεί να προσπορίσει γεωοικονομικά, γεωπολιτικά και ενεργειακά κέρδη. Το σκληρό παζάρι μεταξύ της Ε.Ε./Γερμανίας και Ερντογάν, με αφορμή το προσφυγικό, φανέρωσε ακόμα μια φορά ότι η Τουρκία επιδιώκει να απορροφήσει όφελος τόσο αναφορικά με το Αιγαίο εις βάρος των ελλαδικών κυριαρχικών δικαιωμάτων (η Ε.Ε. πρότεινε στην Ελλάδα κοινές περιπολίες –ουσιαστικά έρευνας και διάσωσης- με την Τουρκία στο Αιγαίο) όσο και εν σχέση με το Κυπριακό. Επιπρόσθετα, επιζητά να λάβει διασφαλίσεις για απρόσκοπτη ενταξιακή πορεία στην Ε.Ε., μέσω του ξεκλειδώματος κεφαλαίων και άσκηση πίεσης από την Ε.Ε. στην Κυπριακή Δημοκρατία., αφού η ένταξη στην Ε.Ε. αποτελεί δεδηλωμένο στρατηγικό στόχο του Ερντογάν, όσες μανούβρες και αν έχει επιχειρήσει στο παρελθόν για να καταδείξει το αντίθετο. Ο στόχος αυτός ανάγεται πλέον σε μια επιτακτικότερη βάση λόγω και της ασθμαίνουσας οικονομίας της χώρας.[15]
Και όλα αυτά, τη στιγμή που θα έπρεπε η δική μας πλευρά να παρουσιαζόταν έτοιμη να εργαλειοποιήσει προς όφελος της τα τεράστια πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένου και του Κουρδικού ζητήματος. Αντιθέτως, αυτή που παρουσιάζεται ως δήθεν ‘παντοδύναμη χώρα’ και ‘ηγέτιδα δύναμη’ στην περιφερειακή σκακιέρα, εμφανίζοντας τον εαυτό της ως αναγκαίο για τους τρίτους, είναι η Τουρκία η οποία κάνει κινήσεις εις βάρος του Ελληνισμού στο σύνολο του. Ιδιαίτερα δε, στην Κύπρο, η πολιτική ηγεσία χωρίς την ύπαρξη μακρόπνοου στρατηγικού σχεδιασμού, στην απουσία κινήσεων ελιγμού και επιχειρησιακής τακτικής, με την έλλειψη συστηματικής και ενδελεχούς ανάλυσης των όσων τεκταίνονται γύρω μας, οδηγεί το κορυφαίο εθνικό ζήτημα σε επικίνδυνους ατραπούς. Ορίζει χρονοδιαγράμματα –έστω και άτυπα- για το κλείσιμο του Κυπριακού στα πλαίσια ενός ομοσπονδιακού πολιτειακού μοντέλου -δυσεφάρμοστου, ανελαστικού και βραδυκίνητου- που αποτελεί διακηρυγμένο στόχο της Τουρκίας, ανιχνευόμενο στα έγγραφα του Ο.Η.Ε. (Έκθεση Γκάλο Πλάζα), ήδη από το 1965.[16]
Βέβαια, οι πάνω κινήσεις του τουρκικού κράτους δεν είναι αποκομμένες από τους ευρύτερους σχεδιασμούς της Άγκυρας στην περιοχή, κυρίως στον ενεργειακό τομέα, αλλά άμεσα αλληλένδετες και διασυνδεδεμένες. Οι ενεργειακές πηγές και τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας, αποτελούν μια τεράστια προοπτική απόδοσης κερδοφορίας και άντλησης ρευστότητας για την τουρκική κρατικό-μονοπωλιακή εταιρεία BOTAŞ (Petroleum Pipeline Corporation), ενώ η Τουρκία ήδη έχει αρχίσει να κινείται προς την κατεύθυνση εισαγωγής φυσικού αερίου από άλλες χώρες για κάλυψη της εσωτερικής κατανάλωσης,[17] πέραν της Ρωσίας. Σημειώνουμε, ότι η Άγκυρα είναι δυσανάλογα εξαρτημένη (πάνω από 65%) από το ρωσικό φυσικό αέριο.[18]
Για να αντιληφθούμε τα πιο πάνω, πρέπει πρώτα να έχουμε κατά νου ότι οι μακροχρόνιες επιδιώξεις της τουρκικής αστικής τάξης να καταστήσουν τη χώρα ενεργειακό κόμβο με επίκεντρο το φυσικό αέριο, δεν έχουν ακόμα υλοποιηθεί ούτε στο ελάχιστο. Τα κύρια εμπόδια είναι οι ίδιες οι εσωτερικές συνθήκες και υποδομές που υφίστανται στην Τουρκία, όπως για παράδειγμα, η αδύναμη ρύθμιση του εγχώριου φυσικού αερίου, η έλλειψη ανταγωνισμού, οι κρατικές επιδοτήσεις, ο συγκεντρωτικός έλεγχος του τομέα εγχώριου φυσικού αερίου, και το μονοπώλιο της BOTAŞ στο δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου (η BOTAŞ διαχειρίζεται το 75% του συνόλου των εισαγωγών και το 80% των πωλήσεων).[19] Πέραν τούτων, θα πρέπει να επισημανθούν και άλλοι παράγοντες –κυρίως τεχνικά προβλήματα- που εμποδίζουν τις πιο πάνω επιδιώξεις, περιλαμβανομένων της έλλειψης εγχώριου φυσικού αερίου, της σοβαρής έλλειψης εγκαταστάσεων αποθήκευσης, και την παρουσία μόνο δύο σταθμών υγροποιημένου φυσικού αερίου.[20]
Δυνάμει των άνω παραμέτρων, μπορούμε εύληπτα να αντιληφθούμε τη σημασία που έχει για την Τουρκία ο υποθαλάσσιος πλούτος που βρίσκεται νοτίως της Κύπρου, τόσο εν σχέση με τους αμιγώς ενεργειακούς-οικονομικούς της σχεδιασμούς, όσο και εν σχέση με τη γεωπολιτική αναβάθμιση του περιφερειακού της ρόλου στην περιοχή. Επίσης, γίνεται κατανοητή με βάση αυτά τα δεδομένα η εμμονή της Τουρκίας και του κατοχικού καθεστώτος για κατασκευή αγωγού μεταφοράς του κυπριακού φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας, αφού μια τέτοια εξέλιξη θα απελευθερώσει σημαντικές δυναμικές προς όφελος των σχεδίων της Άγκυρας –οι οποίες εγκλωβίζονται λόγω των πιο πάνω εσωτερικών εμποδίων-, και θα δώσει κινητήρια ώθηση στις μακροχρόνιες επιδιώξεις της να εδραιωθεί ως ενεργειακός κόμβος.
Καταληκτικά Συμπεράσματα
Ως κατακλείδα για τα πιο πάνω, θα αναφέρουμε μερικά από τα λόγια του αείμνηστου Θεόφιλου Γεωργιάδη, την πολιτική οξύνοια και διορατικότητα του οποίου εμπιστευόμαστε στο έπακρο. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός πως το τουρκικό κράτος επέλεξε μέσα από τις γκαγκστερικές πρακτικές που ανάγει ως επίσημη πολιτική, να σιγήσει τη φωνή του, δολοφονώντας τον έξω από το σπίτι του στις 20 Μαρτίου 1994. Ο Θεόφιλος όμως παραμένει ζωντανός μέσα από τη διεισδυτική του ματιά, αποτυπωμένη και χαρτογραφημένη στα κείμενα και τα γραφόμενα του.
Αναφέρει, λοιπόν, ο άδολος αγωνιστής της Ελευθερίας:
«Οι προοπτικές του Κυπριακού είναι ευοίωνες για απελευθέρωση μέσα από την κουρδική επανάσταση. Ο διαμελισμός και η γιουγκοσλαβοποίηση της Τουρκίας θα έχει σαν αποτέλεσμα το σπάσιμο της ραχοκοκκαλιάς του τουρκικού κράτους και την αποκοπή των κατοχικών στρατευμάτων από τον κύριο κορμό των τουρκικών δυνάμεων. Η επαναστατική φλόγα θα εξαπλωθεί και πέραν του Κουρδιστάν, σε επαρχίες και μεγαλουπόλεις της δυτικής αλλά και νότιας Τουρκίας. Οι τουρκικές κατοχικές δυνάμεις στην Κύπρο στηρίζονται στα λιμάνια της Μερσίνας και Αλεξανδρέτας. Υποστηρίζονται αεροπορικά από τις βάσεις στο Ντιγιάρμπακιρ και την Μπάτμαν. Δύο επαρχίες που βρίσκονται στο επίκεντρο της επανάστασης του Κουρδιστάν. Ταυτόχρονα τα κατοχικά στρατεύματα στην Κύπρο είναι τμήματα της Γ’ Στρατιάς που εδρεύει στο Κουρδιστάν. Δεν χρειάζεται και ιδιαίτερη ευφυϊα για να κατανοήσει κάποιος τα οφέλη για την Κύπρο και τον ελληνισμό από την κουρδική επανάσταση».[21]
Παραπομπές:
[1] Θεόφιλος Γεωργιάδης, ‘Η Κύπρος οδηγείται στην παράδοση και ο Ελληνισμός στην ντροπή’ (Δημοσιευμένο άρθρο στο περιοδικό ‘Φωνή του Κουρδιστάν’ Τ.17, Ιανουάριος 1992)
[2] http://www.theguardian.com/world/2015/oct/19/ankara-suicide-bomber-was-brother-of-suspect-in-previous-attack-turkey-says
[3] http://rudaw.net/english/middleeast/turkey/18102015
[4] http://www.hurriyetdailynews.com/election/default.html
[5] http://www.todayszaman.com/anasayfa_increasingly-influential-iran-eclipsing-turkey-in-middle-east_377621.html
[6] Θεόφιλος Γεωργιάδης, ‘Η Τουρκία στο δρόμο της γιουγκοσλαβοποίησης και του διαμελισμού’ (Δημοσιευμένο άρθρο στο περιοδικό ‘Φωνή του Κουρδιστάν’, Τ. 19, Μάϊος 1992)
[7] http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2015/10/turkey-economy-second-most-risky-country-high-debt.html#
[8]http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TCMB+TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Odemeler+Dengesi+ve+Ilgili+Istatistikler/Ozel+Sektorun+Yurtdisindan+Sagladigi+Kredi+Borcu/Ozel+Sektorun+Yurtdisindan+Sagladigi+Kredi+Borcu+Gelismeleri
[9] http://www.bugun.com.tr/son-dakika/ozel-sektorun-kisa-vadeli-yurtdisi-kredi-borcu-331-milyar-dolar-1831774.html
[10] http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2015/10/turkey-economy-second-most-risky-country-high-debt.html#
[11] Ibid
[12] http://www.imf.org/external/pubs/ft/survey/so/2015/POL092915B.htm
[13] Ibid
[14] http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2015/10/turkey-economy-second-most-risky-country-high-debt.html#
[15] http://www.hurriyetdailynews.com/deepening-customs-union-with-eu-will-create-new-narrative-for-turkish-economy.aspx?PageID=238&NID=90132&NewsCatID=344
[16]Περίληψη της Έκθεσης του Ειδικού Διαμεσολαβητή του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, Γκάλο Πλάζα, η οποία κατατέθηκε στο Συμβούλιο Ασφαλείας, ημερ. 26 Μαρτίου 1965 (http://www.cyprus.gov.cy/moi/pio/pio.nsf/0/FAD964AC447341EAC2256D6D0039478A/$file/Galo%20Plaza%20Report%20(Sum).pdf)
[17] Ήδη, η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν έχουν ξεκινήσει τον Αγωγό Φυσικού Αερίου Trans-Anatolian (TANAP) έναν αγωγό που διασχίζει την Τουρκία, μεταφέροντας φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν.
[18] http://foreignaffairs.gr/articles/70535/morena-skalamera/i-streblosi-ton-agogon?page=show
[19] Ibid
[20] Ibid
[21] Θεόφιλος Γεωργιάδης, ‘Η Τουρκία στο δρόμο της γιουγκοσλαβοποίησης και του διαμελισμού’ (Δημοσιευμένο άρθρο στο περιοδικό ‘Φωνή του Κουρδιστάν’, Τ. 19, Μάϊος 1992)
