του Γιώργου Λαγάκου
Το γιατί η ΔΔΟ δεν μπορεί να αποτελέσει βιώσιμη, δίκαιη, διαχρονική και εκ των πραγμάτων ρεαλιστική λύση έχει συζητηθεί πολλές φορές. Αυτό που παρατηρείται είναι πως είτε από αφέλεια είτε από εσκεμμένη παραπληροφόρηση, οι υπέρμαχοι της ΔΔΟ ζητούν εναλλακτικές προτάσεις ή απλά απαιτούν να σωπάσει κάθε φωνή εναντίωσης. Αναφέρομαι σε αφέλεια ή εσκεμμένη παραπληροφόρηση γιατί εκ των πραγμάτων έχουν διατυπωθεί τόσες φορές σε γραπτό και προφορικό λόγο, σε επίσημες συνεντεύξεις, σε γενικές συνελεύσεις, σε καφετέριες και αλλού που φαντάζει λίγο αδύνατο να μην έχουν ακουστεί ποτέ και πουθενά! Όμως επειδή η επανάληψη είναι «μήτηρ μαθήσεως» και στόχος μας είναι η ενημέρωση και δημιουργία ενός ρεύματος κριτικής σκέψεις, με δημοκρατικές ευαισθησίες, ρεαλιστικές προσεγγίσεις και έντονο αίσθημα ευθύνης και αγάπης προς το δίκαιο, την ελευθερία και την πατρίδα θα προσπαθήσω να απαριθμήσω κάποιες βασικές εναλλακτικές:
1) Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης: Τα ΜΟΕ θα πρέπει να αποτελούν κινήσεις αποκλιμάκωσης και σε καμία περίπτωση κινήσεις κοινωνικού εντυπωσιασμού (π.χ. παρακολούθηση θεατρικών παραστάσεων) ή μέτρα που θα αποτελούν κομμάτι της λύσης (π.χ. τηλεφωνικό δίκτυο, ζητήματα ύδρευσης, ηλεκτροδότησης κτλ). Κινήσεις ανώδυνες που να αποδεικνύουν την θέληση συμμόρφωσης με το διεθνές δίκαιο. Ένα παράδειγμα είναι ο τερματισμός της ηλεκτροδότησης της σημαίας στο Πενταδάκτυλο και η σταδιακή αποκατάσταση του χώρου. Άλλη κίνηση μπορεί να είναι η άνευ όρων επιστροφή αρχαιολογικών ευρημάτων και η συντήρηση πολιτισμικών μνημείων και χώρων χωρίς καμία παρεμπόδιση. Τώρα, όσον αφορά την επίσημη ΚΔ, τέτοια μέτρα μπορεί να είναι η συντήρηση παρόμοιων πολιτιστικών χώρων κτλ. Όμως, αν τεθεί ρεαλιστικά, ήδη γίνονται πολλά εκ μέρους της ΚΔ (υπερβολικά και επικίνδυνα πολλά).
2) Κόκκινες γραμμές: Τα όρια υπάρχουν για να μην παραβιάζονται. Βασική αρχή της διαπραγμάτευσης είναι η τοποθέτηση τέτοιων ορίων, τα οποία να γίνεται σαφές πως δεν παραβιάζονται και δεν ξεπερνιούνται. Για παράδειγμα, η εκ περιτροπής προεδρία και η σταθμισμένη ψήφος. Από την αρχή αποτελούσαν κόκκινες γραμμές και ως τέτοιες θα πρέπει να προβάλλονται. Με αυτόν τον τρόπο, πρώτο, διασφαλίζονται ζητήματα κυριαρχίας και ορθής διοίκησης, ενώ ταυτόχρονα κτίζεται μια διαπραγματευτική δυναμική που ξεκαθαρίζει ότι: «Υπάρχουν όρια – κόκκινες γραμμές τα οποία δεν μπορούμε να τα ακουμπήσουμε και τα οποία αποτελούν βασικές αρχές». Η συνταύτιση με το διεθνές δίκαιο και τα ζητήματα βιωσιμότητας μπορούν να υποστηρίξουν και να δικαιολογήσουν τέτοιες κινήσεις.
3) Μια ενιαία Κύπρος διασφαλίζει καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη επιλογή την ηρεμία και τη δικαιοσύνη στο νησί. Προωθεί την ισότητα και την ανάγκη της δράσης μας ως ένα σύνολο που σέβεται τη διαφορετικότητα του καθενός σαν μονάδα, αλλά και τις ιστορικές πραγματικότητες στο νησί. Στο κάτω κάτω, η επίλυση δυομαδικών συγκρούσεων (ξεκαθαρίζω πως το Κυπριακό δεν αποτελεί δυομαδικό ζήτημα αλλά ως τέτοιο ορίζεται μέσα από τη ΔΔΟ) δεν μπορεί να επιλυθεί με την επίσημη θεσμοθέτηση κοινοτήτων σε κρατικό ή διζωνικό επίπεδο.
4) Η απλή λειτουργία του κράτους στη βάση ενιαίου συστήματος διασφαλίζει οικονομικά, κοινωνικά, εθνικά και λειτουργικά την ομαλή συνέχεια. Η χρήση πολύπλοκων συστημάτων απλά θα δημιουργήσει διαχρονικά προβλήματα σε όλους τους προαναφερόμενους τομείς. Για αυτό, προτείνουμε τη δημιουργία μιας ενιαίας οντότητας – μια επιστροφή στην Κυπριακή Δημοκρατία με απαλοιφή οποιωνδήποτε θεσμοθετημένων κριτηρίων διαχωρισμού.
Με πολύ απλά λόγια, δίνονται 4 εναλλακτικές προτάσεις σε 4 ζητήματα που αφορούν την επικαιρότητα. Στην πορεία, φαίνεται πως έχουν ξεχαστεί ζητήματα δικαίου αλλά και ρεαλισμού. Κινήσεις εντυπωσιασμού ή κοινωνικής φύσεως δεν μπορούν να θεωρηθούν σε καμία περίπτωση μέτρα λύσης. Απλά δημιουργούν μια πλασματική θετική ατμόσφαιρα, η οποία θα σκάσει σαν ατομική βόμβα στην πραγματικότητα εφαρμογής ενός τέτοιου σχεδίου. Η εναντίωσή μας στη ΔΔΟ δεν είναι αποτέλεσμα βίτσιου. Είναι αποτέλεσμα κριτικής. Και για αυτό αντιστρέφω την απαίτηση: Δώστε ρεαλιστικές προτάσεις για τη βιωσιμότητα της ΔΔΟ. Όχι μπαλόνια, λουλουδάκια και χειραψίες. Ουσιαστικές προτάσεις.